Ерлан Қарин елдегі оқиғаларды "төңкеріс жасау мақсатындағы гибридтік террорлық шабуыл" деді
Мемлекеттік хатшы Ерлан Қарин "Хабар 24" арнасының эфирінде елде 5 қаңтардан бастап болған оқиғаларды "елде төңкеріс жасау мақсатындағы гибридті террорлық шабуыл" деп атады.
Ол 1-5 қаңтарға дейінгі елдегі наразылықтарды "бейбіт митинг" деді, ал 5 қаңтардан кейінгі оқиғалардың бейбіт наразылыққа қатысы жоқ дегенді меңзеді.
"Бұл жерде ішкі және қандай да бір сыртқы күштердің келісімі болған, себебі қазақстандық және шетелдік азаматтар қатысты" деді Қарин.
Жақында ғана тағайындалған мемхатшы "ҰҚШҰ әскерін кіргізу елдің ішіне бүлік салудың жол кесті" деп санайды.
Қазақстан билігі елдегі 5 қаңтардан кейінгі тәртіпсіздікті ұйымдастырған "террористер" мен "содырлар" десе де, олардың нақты кім екенін ашып айтпай отыр. Тәртіпсіздіктен қанша адам қаза болғанын да билік жарияламай отыр. Қазірге дейін белгілісі елдегі тәртіпсіздік кезінде кем елу адам қаза тапқан. Олардың арасында екі бала бар.
Қазақстан билігінің Ресей бастаған ҰҚШҰ әскерін елге кіргізгені қоғамда және халықаралық қауымдастық тарапынан қатты сынға қалған еді. Олар мұны "Қазақстан тәуелсіздігіне төңген қауіп" деп санайды. Ақорда "ҰҚШҰ күштері елде жағдай тұрақталған соң кетеді" деп бірнеше рет қайталады.
Қазақстан ұлттық қауіпсіздік комитетінің полковнигі Азамат Ибраев көз жұмды. Оның мәйіті астанадағы өз үйінің ауласынан табылған. Бұл туралы ҰҚК хабаралды.
Қазір Есіл аудандық полиция бөлімшесі тергеу жүргізіп жатыр.
Осыған дейін қазақстандық телеграм каналдарда Ибраевтың өз-өзіне қол салғаны жайлы хабар тараған.
Бұдан бөлек, ішкі істер министрлігі Жамбыл облысы полициясының бастығы генерал Жанат Сүлейменовтің қайтыс болғанын растады. Ведомство жағдайдың жай-жапсарын анықтап жатыр.
Бұған дейін журналист Михаил Козачков телеграмдағы арнасында Сүлейменовтің өзіне қол салғанын жазған.
Туыстары журналист Махамбет Абжанды таба алмай отыр
Нұр-Сұлтанда наразылық жиындарынан хабар таратқан журналист Махамбет Абжанды туыстары бес күннен бері таба алмай отыр. Бұл туралы журналистің жарымен сөйлескен Азаттық тілшісі хабарлайды.
– Ол ешкімге хабарласпады. Біз ешнәрсе білмей, жай ғана күтіп отырмыз. Қандай да бір пікір білдіруден де қорқып отырмын. Бірақ оның қайда екенін білмейтінімді нақты айта аламын. Ол ешкімге хабарласпаған. Құдайға шүкір, жағымсыз хабар бола қойған жоқ. Күтіп отырмыз, – дейді Махамбет Абжанның әйелі Гүлзира Дүйсембаева күйеуі туралы.
4 қаңтар күні Нұр-Сұлтан қаласындағы наразылық жиындарынан хабар таратқан Абжан 5 қаңтарға қараған түні үйіне полиция қызметкерлері келгенін, есікті ашпай тұрғанын, осыдан кейін интернеті мен электр жарығы сөндірілгенін айтқан. Махамбет Абжан осыдан кейін журналистер мен құқық қорғаушыларды үйіне шақырып, қолдау білдіруге шақырған.
5 қаңтар күні Азаттық тілшілері Махамбет Абжанның үйіне барғанда, пәтерінің алдында азаматтық киімдегі үш полиция қызметкері тұрғанын көрді. Олар Азаттыққа белгісіз біреулер Абжанның пәтеріндегі шуға шағым айтқанын сол бойынша келіп тұрғанын айтқан. Азаттық тілшілері Абжанның көршілеріне барып, шуды естіген-естімегенін сұрады, олар шу тек полиция келгелі пайда болғанын айтты.
Жары Гүлзира Дүйсембаеваның айтуынша, полицейлер 6 қаңтарға қараған түні де пәтер алдынан кетпей, есікті ашуды талап етіп тұрған. Кейінірек журналист үйден шығып кеткен. Артынша полицейлер үйге кіріп, тілшінің бар-жоғын тексерген. Полицияның оны ұстаған-ұстамағаны белгісіз.
– Полициядан қоңырау шалған жоқ. Бірақ келесі күні (6 қаңтар) келді, бірақ ол кезде Махамбетті емес, Жека деген біреуді сұрады. Сәл сол форма: әскери шалбар, жоғарғы жағы азаматтық киім, – Гүлзира Дүйсембаева.
Азаттық жергілікті полицияға хабарласып көрді, телефон көтерілмеді. Махамбет Абжанның із-түссіз жоғалғаны осыған дейін журналистің адвокаты да хабарлаған.
Тоқаев ҰҚШҰ жиынында не айтты?
Тоқаев ҰҚШҰ жиынында 5 қаңтардан басталған тәртіпсіздіктің мақсаты "билікті басып алу, басқару институттарын мен конституциялық құрылымды бұзу" және "мемлекеттік төңкеріске талпыныс" деп атады.
Тоқаев ҰҚШҰ-ның онлайн отрысында "діншіл радикалдар, қылмыстық элементтер, бандиттер, тонаушылар мен бұзақылар" "наразылықты тірі қалқан ретінде пайдаланды", "әскерилер мен құқық қорғау органдарының киімін киіп алды" деді.
"Әлеуметтік-экономикалық, қоғамдық-саяси талаптар екінші, үшінші планда қалды. Оны ұмытып кетті. Мұның артынан өз уақытын күтіп отырған қарулы содырлар іске көшті" дейді Қазақстан президенті.
Ақорда "содырлардың", "террористердің", "діншіл радикалдардың" нақты кімдер екенін ашып айтпай отыр. Билікті кім "басып алмақ болғаны" да айтылмады.
Тоқаев "террористер" "бес есе көп болғанын" айтып, "содырлардың резиденция алдына жиналуы - Қазақстанға қарсы террористік соғыс" деп атады. Ол "содырлар елдің 11 аймағына шабуылдады, негізгі соққы Алматыға бағытталды" дейді.
"Алматының құлауы халық көп қоныстанған оңтүстік аймақты, одан кейін бүкіл елді басып алуға жол ашар еді. Бұл оқиға тарихта "Алматы трагедиясы" деген атпен қалады" деді.
Қазақстан президенті тәртіпсіздіктен күштік құрылымның 16 қызметкері қаза тауып, 1300-і жараланғанын айтты. Ол бейбіт тұрғындар арасында да қаза болғандар барын, марқұмдардың саны анықталып жатқанын жеткізді.
Қазақстан билігінің адам шығынына қатысты деректері қабыспай жатыр. Осыған дейін ІІМ күштік құрылымдар арасында 18 адам қаза тапқанын айтқан еді. Бұған қоса, 9 қаңтарда ақпарат және қоғамдық даму министрлігіне тиесілі телеграм канал денсаулық сақтау министрлігіне сілтеме жасап, 164 адам қаза болғанын мәлімдеген. Кейін министрліктер бұл деректі "техникалық қателік" деп жоққа шығарды. Қазірге дейін белгілісі елдегі тәртіпсіздік кезінде кем елу адам қаза тапқан. Олардың арасында екі бала бар.
Тоқаев ҰҚШҰ жиынында "содырлар" Ақорданы "басып алу жоспары болғанын" айтып, "астанаға үш әскери ұшақ келген соң жоспарларынан бас тартты" деді.
Қазақстан президенті ҰҚШҰ жиынында Ресей президенті Путинге және ұйым мүшелеріне алғыс білдіріп, "Қазақстанда антитеррорлық операция жақын арада аяқталады, сол уақытта ҰҚШҰ миссиясы жұмысын аяқтайды" деп мәлімдеді.
"Алдын ала тергеу аяқталған соң әлемдік қауымдастыққа біздің елге жасалған террористік агрессияға дайындық жайлы дәлелдер ұсынамыз" деді Тоқаев.
ҰҚШҰ жиынында Ресей президенті Владимир Путин "бітімгер контингент сөзсіз Қазақстан аумағынан шығарылатынын" айтты. Ол Қазақстандағы тәртіпсіздікте "майдан технологиясы" қолданды деп сипаттады. Путин "майдан технологиясының" қолданылғанына қатысты ешқандай дәлел ұсынбады.
ПІКІРЛЕР