"Алматы маңындағы табиғаты қорғалатын, жасыл-желекті жерлерде заңсыз салынған үй-жайлар құлатылған жағдайда мүлік иелеріне өтемақы төлеу керек пе?" деген мәселе көтеріледі сенбі күнгі басылымдарда. Егер газеттердің бірінде Алматы қаласының бұрынғы әкімі, Төтенше жағдайлар жөніндегі министр Виктор Храпуновтың жылжымайтын мүлік иелеріне өтемақы төлеу қажет деген мәселені көтергені айтылса, келесі басылымда Алматы қаласының қазіргі әкімі Иманғали Тасмағамбетовтің 4 миллиард долларды мұндай мақсатқа жұмсау жөн емес деген пікірі жазылыпты. Оған қоса қытай-қазақстан шекарасындағы жағдай республикалық басылымдардың назарын аудартады.
«Время» газеті алғашқы бетіндегі басты мақаласын «Қорғас» кеден бекетіндегі жағдайға арнайды. Қазақстан мен қытай шекарасындағы кеден бекетінде, болып қайтқан газет тілшісі қазақстандық кәсіпкерлердің неліктен шекарада ұзақ тұрып қалатындығының себебін анықтауға тырысады. «Шекараны өтіп, Қытай жағына келгенімізде жағдай күрт өзгереді. Көше бойы тізіліп тұрған ауыр жүк машиналары. Ал жүк көтергіш сияқты арнайы техникалар кезекке сыймағандықтан, шекараның алдындағы жолдарды мүлдем жауып тастаған», - дейді газет тілшісі. Ал қытайлық тәртіп сақшыларының жайбарақаттық танытқандығын баяндайды «Время» газеті. Газетте келтірілген деректерге қарағанда, шекараның Қытай жағында жақын уақытта қазақстандық көлік жүргізушінің өлімі, қарақшылық, бопсалау тәрізді қылмыстар орын алған. Сонымен бірге қазақстандық кеденшілер күніне 200 жүк машинасын кедендік тексеруден өткізген кезде қытай жағы тек 50-70 көлік өткізумен шектелген. «Біз тек қазақстандық кеденшілермен кездескеннен кейін ғана шекарадағы кідірістің шынайы себебін анықтадық», - дейді «Время» газеті. «Қытайдың кеден басшылығына жасанды кезек жасау өте тиімді екен: жүргізушілер мен саудагерлерге қонақ үйдегі нөмірлерді 20-30 доллардан апталап жалдап, үнемі кафеде тамақтануларына тура келмек. Осы арқылы қытай билігі біздің кеденшілер мен кәсіпкерлердің шығындары, қиындықтары арқылы өз бюджеттерін толтырады», - деп аяқталады «Время» газетіндегі мақала.
Бұл уақытта «Айқын» газетінде Қытай Халық Республикасының Қазақстандағы Төтенше және өкілетті елшісі Чжан Сиюнь: «Кедендік байланыстың халықаралық орталығы болып отырған «Қорғас» шекаралық базары салыну үстінде. Бұл орталық екі елдің шекаралық байланысының дамуына септігін тигізеді» - деген пікірін білдіреді. Оның айтуынша, Қытай мен Қазақстан арасындағы байланыстар жан-жақты дамып келеді, екі елдің басшылары да жиі-жиі кездеседі, жыл өткен сайын екі арадағы тауар айналымы да артып барады. 1992 жылы Қытай мен Қазақстан арасындағы тауар айналымы небары 369 млн долларды құраса, 2006 жылы бұл көрсеткіш 8 млрд долларға дейін өскен. «Биылғы жылдың жарты жылдығындағы тауар айналымының көлемі 5.97 млрд доллардан асқан, бұл көрсеткіш өткен жылғы осы уақыт аралығындағы көрсеткішпен салыстырғанда 60.4 пайызға артқан», - дейді Қытайдың Қазақстандағы елшісі «Айқын» газетінде.
«Вермя» газетінде сонымен бірге «Храпуновтың бірдеңесі бар сияқты» деген мақалада Төтенше жағдайлар жөніндегі министр, Алматы мен Алматы облысындағы құрылыстардың заңдылығын тексеретін комиссия мүшесі Виктор Храпуновтың егер табиғаты қорғалатын аймақтардағы үйлер құлатылса, онда оларға өтемақы беру қажет деген мәселені көтергенін жазады. Бұл ретте Қазақстанның журналистер одағының төрағасы Сейтқазы Матаев «Время» газетінде Алматы қаласының бұрынғы әкімі Храпуновтың жасыл-желекті жерлерде жылжымайтын мүлкі болғандықтан, ақша алғысы келеді деген пікірін білдіреді.
«Свобода слова» газеті Алматы қаласы әкімінің заңды бұзып берілген учаскелерді қайта сатып алу үшін кемінде 4 миллиард доллар кетеді деген сөзін түсінбегендерін жазады. «Егер мемелкеттік учаскелер заңды бұзып берілсе, онда бұл жерлер тәркіленіп, мемлекетке ешқандай өтемақысыз қайтарылуы тиіс», - дейді «Свобода слова» газеті. «Ал бізде біреулер заңды бұзып, мемлекет меншігін басып алады да, мемлекет заңды қалпына келтіргені үшін оларға ақша төлеуі керек. Бұл деген еш қисынға келмейді», - дейді мақала авторы. Осы тақырыпқа арналған келесі Айдос Сарымовтың мақаласында мұндай құрылыс нысандарына кемінде 200 мың доллар төленсе, меншік иесінің жақсы пайда табатындығы айтылады. «Өйткені, олар жер тілімін кезінде 200 мың доллардан алған жоқ қой. Кезінде тұтас шипайжалардың тиын-тебенге өтіп кеткені белгілі», - дейді «Свобода слова» газетінде Айдос Сарымов.
Алматы қаласының әкімі Иманғали Тасмағамбетов «Литер» газетінде «Алматыда заңсыз салынған үй-жайлардың иелеріне 4 миллиард доллар төлеу мүмкін емес екендігін» тілге тиек етіпті. «Мұндай мақсатқа арналған ақша қалалық та, республикалық бюджетте жоқ екендігін» айтыпты Алматы қаласының әкімі Иманғали Тасмағамбетов «Литер» газетінде. Оның пікірінше, «тіпті мұндай ақша табылған күннің өзінде оны дәл сол мақсатқа жұмсау жөн емес». Алматы қаласы әкімнің мәлеметтеріне қарағанда, «2005 жылға дейін 109 мың учаске немесе 11,5 мың гектар жер жеке меншікке берілген».
Бұл уақытта «Айқын» газетінде Қытай Халық Республикасының Қазақстандағы Төтенше және өкілетті елшісі Чжан Сиюнь: «Кедендік байланыстың халықаралық орталығы болып отырған «Қорғас» шекаралық базары салыну үстінде. Бұл орталық екі елдің шекаралық байланысының дамуына септігін тигізеді» - деген пікірін білдіреді. Оның айтуынша, Қытай мен Қазақстан арасындағы байланыстар жан-жақты дамып келеді, екі елдің басшылары да жиі-жиі кездеседі, жыл өткен сайын екі арадағы тауар айналымы да артып барады. 1992 жылы Қытай мен Қазақстан арасындағы тауар айналымы небары 369 млн долларды құраса, 2006 жылы бұл көрсеткіш 8 млрд долларға дейін өскен. «Биылғы жылдың жарты жылдығындағы тауар айналымының көлемі 5.97 млрд доллардан асқан, бұл көрсеткіш өткен жылғы осы уақыт аралығындағы көрсеткішпен салыстырғанда 60.4 пайызға артқан», - дейді Қытайдың Қазақстандағы елшісі «Айқын» газетінде.
«Вермя» газетінде сонымен бірге «Храпуновтың бірдеңесі бар сияқты» деген мақалада Төтенше жағдайлар жөніндегі министр, Алматы мен Алматы облысындағы құрылыстардың заңдылығын тексеретін комиссия мүшесі Виктор Храпуновтың егер табиғаты қорғалатын аймақтардағы үйлер құлатылса, онда оларға өтемақы беру қажет деген мәселені көтергенін жазады. Бұл ретте Қазақстанның журналистер одағының төрағасы Сейтқазы Матаев «Время» газетінде Алматы қаласының бұрынғы әкімі Храпуновтың жасыл-желекті жерлерде жылжымайтын мүлкі болғандықтан, ақша алғысы келеді деген пікірін білдіреді.
«Свобода слова» газеті Алматы қаласы әкімінің заңды бұзып берілген учаскелерді қайта сатып алу үшін кемінде 4 миллиард доллар кетеді деген сөзін түсінбегендерін жазады. «Егер мемелкеттік учаскелер заңды бұзып берілсе, онда бұл жерлер тәркіленіп, мемлекетке ешқандай өтемақысыз қайтарылуы тиіс», - дейді «Свобода слова» газеті. «Ал бізде біреулер заңды бұзып, мемлекет меншігін басып алады да, мемлекет заңды қалпына келтіргені үшін оларға ақша төлеуі керек. Бұл деген еш қисынға келмейді», - дейді мақала авторы. Осы тақырыпқа арналған келесі Айдос Сарымовтың мақаласында мұндай құрылыс нысандарына кемінде 200 мың доллар төленсе, меншік иесінің жақсы пайда табатындығы айтылады. «Өйткені, олар жер тілімін кезінде 200 мың доллардан алған жоқ қой. Кезінде тұтас шипайжалардың тиын-тебенге өтіп кеткені белгілі», - дейді «Свобода слова» газетінде Айдос Сарымов.
Алматы қаласының әкімі Иманғали Тасмағамбетов «Литер» газетінде «Алматыда заңсыз салынған үй-жайлардың иелеріне 4 миллиард доллар төлеу мүмкін емес екендігін» тілге тиек етіпті. «Мұндай мақсатқа арналған ақша қалалық та, республикалық бюджетте жоқ екендігін» айтыпты Алматы қаласының әкімі Иманғали Тасмағамбетов «Литер» газетінде. Оның пікірінше, «тіпті мұндай ақша табылған күннің өзінде оны дәл сол мақсатқа жұмсау жөн емес». Алматы қаласы әкімнің мәлеметтеріне қарағанда, «2005 жылға дейін 109 мың учаске немесе 11,5 мың гектар жер жеке меншікке берілген».