Қырғыз-тәжік шекарасындағы қақтығыс. Не болды?

Қырғыз-тәжік шекарасында не болып жатыр?

• 16 қыркүйекте Қырғызстан мен Тәжікстан шекарасында қақтығыс күшейіп, екі тарап бір-бірін "ауыр қару-жарақ қолданды" деп айыптады.
• Қырғыз шекарашылары тәжік солдаттары 16 қыркүйекте шекара маңында танкілер, бронотехника, миномет пайдаланды деп айыптады. Тәжікстан тарабы Қырғызстанды әскери бөлімшелерді және тәжіктің жеті ауылын "ауыр техникамен" атқылады деп мәлімдеді.
• Тәжікстан билігі Исфара қаласында бір бейбіт тұрғын қаза тауып, үш адам жараланды деді. Қырғызстан тарабы Баткен облысында 18 адам жараланғанын айтады.

Екі тараптың мәлімдемесін дәл қазір тәуелсіз дереккөздер арқылы тексеру мүмкін емес.

Совет Одағы 1991 жылы құлағалы бері Орталық Азиядағы кейбір мемлекеттер шекара мәселесін шеше алмай келеді. Әсіресе, Тәжікстан, Өзбекстан мен Қырғызстанға ортақ Ферғана аңғары бойындағы аумақтың даулы тұстары көп. Қырғыз-тәжік шекарасының жалпы ұзындығы – 970 шақырым. Қазірге дейін 504 километріне байланысты делимитация және демаркация жұмыстары жүргізілген. Ал шекараның келісілмеген тұстары сондағы елді мекендердегі су, жер және әлі анықталмаған шекараны кесіп өту мәселелері дауға жиі себеп болады. Даудың соңы жанжалға ұласып, тараптар бір-біріне қарудан оқ атады. Кейінгі уақытта екі тараптар арасында жанжал жиілеп кетті.

• Қырғызстан мемлекеттік қауіпсіздік комитеті "тәжік тарабы танкілер, минометтер, бронетехника мен дүркіндете ататын реактивті жүйелерді қолданып, Қырғызстанның территориясын басып алуға тырысып жатыр" деп мәлімдеді.
• Қырғызстан шекара қызметі қазір Баткен және Лейлек облыстарында қарулы қақтығыс болып жатыр деп хабарлады. Бұған қоса қырғыз шекарашылары "тәжік әскерилері Баткен облысы Достук облысындағы мектеп ғимаратын басып алды. Тәжікстан Баткен облысы және қала шетіндегі объектілерге ракетамен шабуыл жасады" деп те мәлімдеді.
• Қырғызстан шекара қызметі қырғыз әскерилері Тәжікстанның "Ляккан" және "Богдари" шекара бекеттеріне соққы жасап, ауыр техникаларды жойды деп отыр.

Әскери қақтығыстар кезінде мұндай деректерді тәуелсіз дереккөздер арқылы тексеру мүмкін емес.

• Тәжікстанның шекара қызметі "Қырғызстан тарабы Тәжікстанды қақтығысты жалғастырып жатыр" деп айыптағысы келеді деп мәлімдеді.
• Тәжікстан ұлттық қауіпсіздік комитеті "келіссөздерге қарамастан шекарадағы қақтығыс тоқтаған жоқ. Қырғызстан әскерилері Исфара қаласындағы Богистан және Лакон елдімекендеріне қарулы шабуыл жасап, бейбіт тұрғындардың үйін және мекемелерді өртеді" дейді.
• Тәжік тарабы "тиісті органдарымыз атысты тоқтатуды және келіссөз жүргізуді ұсынғанымен Қырғызстан әскерилері бұған құлақ аспай Тәжікстанның елдімекендерін атқылады" деп отыр.

Әскери қақтығыстар кезінде мұндай деректерді тәуелсіз дереккөздер арқылы тексеру мүмкін емес.