Сұлтан Хан АҚҚҰЛЫ

Әйелдердің зейнет жасын ұлғайту идеясы сынға ұшырады

Кәсіби баспасөздің басы

Келесі жылдың ақпан айында «Қазақ» газетінің алғашқы санының шыққанына бір ғасыр толады. Алаш қозғалысының саяси ұстанымдарын жариялап тұрған басылым жаңа қазақ тілінде шынайы кәсіби газет стилін қалыптастырды, зор ағартушылық рөл атқарды.

Кірісті жаппай жариялау сөз күйінде қалуы мүмкін

Шенділердің кірісін жариялау жария саясат пен саяси бәсеке дамыған елдерде нәтиже беруі мүмкін. Ал сот пен БАҚ кіріптар күйде отырған Ресей мен Қазақстанда бұл шара тиімсіз дейді сарапшылар.

Кремль мен Ақорда және "наразылар"

Ресейдің шерулер туралы жаңа заңын бір сарапшы «мемлекеттік экстремизм» мен «террор» деп атаса, енді бір сарапшы «Бұл заң Ресейді революцияға итермелейді» дейді.

Қазақстандағы «әлеуметтік лифт» жүйесі

Кейбір жас мамандар «Қазақстанда тамыр-танысың мен мықты сүйенішің болса ғана жайлы да жақсы жұмысқа орналаса аласың» дейді. Білімді жастарды жұмысқа алу барысында алалау бар екен Қазақстан президенті Нұрсұлтан Назарбаев та айтқан. Ал сарапшылар «әлеуметтік лифт» институтын құру қажеттігін айтады.

Мұнайдан түскен табыстан азамат- тарға үлес тие ме?

Мұнайдан түскен табысты ел азаматтарының арасында бөліске салу туралы ұсыныс - жаңа идея емес. Әлемге танылған экономист-ғалымның таяуда Астана қаласында айтқан бұл ұсынысын осыдан бірнеше жыл бұрын Қазақстан белсенділері де көтерген еді. Сарапшылар «Бұл ойды іске асыру үшін ел басшыларының саяси ерік-жігері қажет» дейді.

«Дербес деректер туралы» заң күмән тудырды

Парламентте талқыланып жатқан «Дербес деректер туралы» заң жобасы Қазақстан жұртшылығының екіұдай пікірін туғызды. Ішкі істер және қауіпсіздік құрылымдары заңның тезірек қабылдануына мүдделі. Ал кейбір сарапшылар «Бұл заңның мақсаты – өзгеше ойлайтын жандарды тұқыртып алу» дейді.

Алғашқы лаңкестік әрекеттен бері бір жыл өтті

Жанкешті Махатовтың Ақтөбеде жасаған алғашқы жарылысынан бері бір жыл өтті. Сарапшылар лаңкестіктің Қазақстан жерінде пайда болу себеп-салдарын, қайталану мүмкіндігін саралап, мұндай әрекеттердің алдын алу шараларын талқылады.

Сарапшылар: Көші-қон – полицияның шаруасы емес

Қазақстандық саясаткер мен қоғамдық белсенділер көші-қон бағдарламасының жүзеге аспай жатып тоқтатылуына наразы екендерін айтып, оралмандарға қатысты заң актілеріндегі кемшіліктерге нұсқайды.

Сарапшылар полиция туралы заң жобасына наразы

«Қазақстан ішкі істер министрлігі дайындаған «Ішкі істер органдары туралы» заң жобасы қоғамдық бақылауға жағдай жасамай отыр, олар ұсынған қоғамдық кеңестерге нақты құзыр берілмеген» дейді тәуелсіз сарапшылар.

Жалақы: мұғалімге - 35 мың, менеджерге - «құпия»

Шенеуніктер жалақысын жыл сайын Қазақстан президентінің өзі өсіреді. Ал «Самұрық-Қазына» ұлттық әл-ауқат қорында жалақыны директорлар кеңесі белгілейді. Зиян шегіп жатқан - бюджет саласының қызметкерлері: ғалым, дәрігер және мұғалімдердің жалақысы күнделікті ішім-жемнен аспайды. Сарапшылар «басты себеп - еңбекақыны реттеудің нарықтық тетіктерінің жоқтығы» дейді.

Сарапшылар: Еңбек кодексі жұмысшылар құқығын кеңейтпеді

Тәуелсіз кәсіподақ белсенділері Қазақстанның еңбек кодексінің жаңа редакциясының «қызметкерлердің еңбек дауына қатысу және ереуілге шығу құқығы туралы бөлімі конституциядағы бейбіт шерулер мен митингілер өткізу құқықтарының жалаң сипаттамасына ұқсайды» дейді.

Балалар өлімінің статистикасы бұрмаланады

Қазақстан премьер-министрінің сайты мен денсаулық сақтау министрлігі «ана мен бала өлімі азайды» деп жар салып жатыр. Алайда тәуелсіз сарапшылар ана мен бала өлімінің «көлеңкеде қалған көрсеткіштері де бар» деп күмәнданып отыр.

Полиция аттестациясы күмән тудырады

Кейбір сарапшылар «құқық қорғау жүйесі қызметкерлерінің саны армиядан асып, Қазақстан полицейлік елге айналып барады» дейді. Олар «Қоғамдық бақылаусыз өтетін полиция қызметкерлерінің аттестациясы қаншалықты тиімді?» деген сауал қойып отыр.

Кәсіподақтардың дамуын саяси фактор тежеп отыр

Кейбір сарапшылар «Билік кәсіподақтардың белсенді қызметінен қауіптенгендіктен, Қазақстанда тәуелсіз кәсіподақ қозғалысы дамымай отыр» дейді. Олардың пікірінше, Қазақстанның әлеуметтік мемлекетке айналуының кепілі - қуатты кәсіподақ қозғалысы.

«20 жылда қалыптаспаған өзін-өзі басқару жүйесі»

«Билікті орталықсыздандыруды бүгіннің өзінде-ақ әкімдерді сайлаудан бастауға болады, бұл ретте ешқандай сепаратизмнің қаупі жоқ» дейді саясаткер Ораз Жандосов. Серікболсын Әбділдиннің ойынша, өзін-өзі басқару институтын орнату-орнатпауды президент Назарбаевтың еркі біледі. Ал депутат Соловьева осы мәселені шешуге қатысты шаралар жайлы хабарлады.

Ядролық қарудан бас тартқан Қазақстанның ақысы

"Ядролық қарудан бас тартқаны үшін Қазақстан халықаралық қоғамдастықтың құрметіне ие болып, ірі көлемде экономикалық көмек алды. Ал Беларусь қарудан тегін бас тартты, Украина өзінің тарихи мүмкіндігінен қапы қалды" дейді Азаттық радиосының дөңгелек үстеліне жиналған сарапшылар.

Әблязовтың серіктеріне айып тағылды

Қазақстанның бас прокуратурасының мәлімдеуінше, ұлттық қауіпсіздік комитеті Алматыда жасалмақ болған терактілердің алдын алған. Әшкере етілді деп хабарланған терактілерді оппозицияшыл саясаткер, қуғындағы бизнесмен Мұхтар Әблязовтың серіктері жасамақ болды деген айыптау айтылды.

Қандай "экстремистік" сайттар жабылды?

Қазақстанның дін істері жөніндегі агенттігі басшысы Қайрат Лама Шариф 1174 діни интернет-ресурсқа талдау жасалып, ондаған экстремистік сайттың заң талабына сай жабылғаны туралы мәлімдеген болатын. Бұл мәлімдеменің растығына сарапшылар мен діни қайраткерлер күмән келтірді.

Жаңаөзен оқиғасына – 100 күн

Қазақстанның оппозициялық ұйымдары Жаңаөзен оқиғасының 100 күндігі – 24 наурызды қаралы күн деп атады. Азаттық радиосы ұйымдастырған дөңгелек үстелде бас қосқан сарапшылар «Қазақстан билігі сол 100 күннің ішінде не тындырды, не істемеді» деген мәселе жөнінде пікір таластырды.